Modifiye Proktor deneyi, zeminlerin maksimum kuru birim hacim ağırlığını ve optimum su içeriğini belirlemek amacıyla yapılan Standart Proktor deneyinin daha yüksek enerji seviyeleri kullanılarak gerçekleştirilen bir versiyonudur. Bu deney, özellikle ağır yüklere maruz kalacak yapıların temelinde kullanılacak zeminlerin sıkıştırma özelliklerini belirlemek için kullanılır.

Deneyin Amacı: Modifiye Proktor deneyi, zeminlerin daha yüksek sıkıştırma enerjisi altında en yüksek yoğunluğa nasıl ulaşabileceğini ve bu durumda optimum su içeriğinin ne olduğunu belirlemek için yapılır. Bu yöntem, özellikle yüksek taşıma kapasitesi gerektiren projelerde, zeminlerin en uygun sıkıştırma koşullarını belirlemek için kullanılır.

Modifiye Proktor Deneyi Nasıl Yapılır?

1. Numune Hazırlığı: Zemin numunesi belirli bir miktarda su ile karıştırılır ve homojen bir hale getirilir.
2. Numunenin Kalıba Yerleştirilmesi: Hazırlanan zemin numunesi kalıba beş tabaka halinde yerleştirilir. Her tabaka, darbe tokmağı ile belirli sayıda (genellikle 56) darbeyle sıkıştırılır.
3. Kuru Birim Hacim Ağırlığının Hesaplanması: Kalıptan çıkarılan zemin numunesinin hacmi ve ağırlığı ölçülerek kuru birim hacim ağırlığı hesaplanır.
4. Optimum Su İçeriği ve Maksimum Kuru Yoğunluğun Belirlenmesi: Farklı su içerikleri ile deney tekrarlanır ve her seferinde kuru birim hacim ağırlığı hesaplanır. Elde edilen sonuçlar, kuru birim hacim ağırlığı vs. su içeriği grafiğine çizilir ve maksimum nokta (tepe noktası) optimum su içeriği ve maksimum kuru yoğunluğu verir.

Grafiksel Analiz: Deney sonuçları genellikle kuru birim hacim ağırlığı ile su içeriği arasındaki ilişkiyi gösteren bir grafik üzerinde gösterilir. Bu grafikte maksimum kuru birim hacim ağırlığına ulaşılan su içeriği, optimum su içeriği olarak adlandırılır.

Önemi: Modifiye Proktor deneyi, ağır yük taşıyan yapılar (örneğin havaalanı pistleri, otoyollar) için kullanılacak zeminlerin sıkıştırma özelliklerini belirlemek açısından kritik öneme sahiptir. Daha yüksek enerji seviyeleri kullanılarak, zeminlerin maksimum yoğunluk ve taşıma kapasiteleri belirlenir ve bu sayede mühendislik yapılarının güvenliği ve dayanıklılığı artırılır.

Standart Proktor ve Modifiye Proktor Farkları:

1. Darbe Tokmağı Ağırlığı: Standart Proktor’da 2.5 kg, Modifiye Proktor’da 4.54 kg.
2. Tokmak Düşme Yüksekliği: Standart Proktor’da 305 mm, Modifiye Proktor’da 457 mm.
3. Tabaka Sayısı: Her iki deneyde de genellikle 3-5 tabaka kullanılır.
4. Enerji Seviyesi: Modifiye Proktor deneyi, daha yüksek bir sıkıştırma enerjisi sağlar.